Instalacja LPG w aucie – wszystko co musisz wiedzieć przed montażem

Instalacje LPG można dziś montować praktycznie we wszystkich samochodach, nie obniżając przy tym w zauważalnym stopniu ich osiągów. To dobra wiadomość dla każdego kierowcy poszukującego oszczędności, ponieważ inwestycja w montaż LPG – w przypadku intensywnej eksploatacji samochodu – może zwrócić się już po kilku miesiącach! Jest to możliwe za sprawą powszechnie znanego faktu: gaz jest aż o ok. 50-60% tańszy niż benzyna.

O tym, że Polacy cenią sobie oszczędność, jaką niesie ze sobą jazda „na gaz”, świadczy liczba poruszających się po polskich drogach pojazdów z instalacją LPG. Obecnie jest ich już ponad 2,5 mln, a w najbliższym czasie liczba ta bez wątpienia przekroczy 3 mln. Wynik ten daje Polsce, obok Turcji, Włoch i Korei Południowej, miejsce w ścisłej czołówce największych konsumentów autogazu na świecie. Zanim jednak wspomożesz nasz kraj w walce o miano lidera tego rankingu i zdecydujesz się na montaż instalacji LPG w swoim aucie, zapoznaj się z naszym artykułem. Przedstawiamy w nim wyczerpującą listę najważniejszych pytań i odpowiedzi, jakie pojawiają się w kontekście zakładania i użytkowania instalacji gazowej w samochodzie.

Czy w każdym aucie można zamontować instalację LPG?

Tak jak zasygnalizowano we wstępie, właściwie nie istnieje taki model auta, w którym montaż instalacji LPG nie byłby możliwy. Jest to wyłącznie kwestia odpowiedniego typu instalacji i jej właściwego montażu. Niemniej jednak trzeba wyraźnie podkreślić, że niektóre samochody wymagają tak skomplikowanych – a co za tym idzie, kosztownych – instalacji, że „przerobienie ich na gaz” może okazać się po prostu nieopłacalne. Dlatego też ewentualną decyzję o podjęciu takiego przedsięwzięcia warto rozpocząć od dogłębnego poznania tematu i zweryfikowania, czy w przypadku konkretnego modelu samochodu będzie ono w ogóle uzasadnione pod względem ekonomicznym.

Które auta są „gazolubne”, a które nie?

źródło: imago stock&people / agencja East News

Samochody „made In Japan” to gwarancja „świętego spokoju”, natomiast auta francuskie i włoskie z niezawodnością nie mają nic wspólnego – tak głosi obiegowa opinia. I choć generalnie jest w tym sporo prawdy, akurat w przypadku samochodów na gaz sprawa wygląda zgoła odmiennie. A to za sprawą faktu, że instalacja LPG świetnie współpracuje z prostymi konstrukcyjnie i solidnymi jednostkami napędowymi, czyli takimi jak te, które stosowane są choćby w pojazdach koncernu PSA Groupe: Peugeotach 206, 207, 307, 407, a także Citroenach C3 i C4. Znacznie gorzej przedstawia się za to w tym kontekście sytuacja „Japończyków”, które zdecydowanie nie uchodzą za „gazolubne”. Mowa tutaj o popularnych modelach Hondy, Mazdy, Nissanów czy Toyot, w przypadku których montaż instalacji gazowej jest jak najbardziej możliwy, ale często – ze względu na kosztowną regulację zaworów – droższy i bardziej kłopotliwy.

Czy auto na gaz potrzebuje także benzyny?

W zdecydowanej większości przypadków odpowiedź brzmi „tak”. Instalacja LPG potrzebuje do rozruchu silnika benzyny, ponieważ tylko ona jest w stanie zagwarantować, że proces ten przebiegał w pełni bezpieczny i efektywny sposób. Silnik zaczyna pracować na gazie dopiero wówczas, gdy osiągnie odpowiednią do podgrzania reduktora temperaturę (ok. 20-30 stopni).

Benzyna może być również wykorzystywana przez silnik przy tzw. dotrysku benzyny. Proces ten polega na równoległym działaniu – w niektórych zakresach obrotów jednostki napędowej – układu zasilania gazowego i układu zasilania benzyną (np. 5% paliwa stanowi wówczas benzyna, a 95% – gaz). Takie rozwiązanie, w nieodczuwalny i niewpływający na komfort jazdy sposób, zapewnia silnikowi ochronę na wypadek sytuacji, w której instalacja LPG nie byłaby w stanie pokryć jego pełnego zapotrzebowania na paliwo.

Czy auto z instalacją LPG jest słabsze?

Na to bardzo często zadawane pytanie mimo wszystko nie ma tak naprawdę jednoznacznej odpowiedzi. Wiele zależy bowiem od typu zasilania jednostki napędowej, a także klasy samej instalacji LPG. Minimalny spadek mocy, rzędu dosłownie kilku procent, występuje przede wszystkim w silnikach z pośrednim wtryskiem benzyny i typowych instalacjach gazowych (czyli tych z sekwencyjnym wtryskiem gazu). Niemniej jednak, w przypadku prawidłowego montażu i dobrej jakości instalacji spadek ten, nie dość, że pojawia się niemal wyłącznie przy najwyższych obrotach silnika, to na dodatek jest praktycznie niezauważalny. Przykładowo, zamiast prędkości maksymalnej 180 km/h osiąganej przy zasilaniu benzynowym, to samo auto, bazując „na gazie” wyciągnie nieco mniej (np. 170 km/h). Warto jednak zaznaczyć, że czasem spadek mocy może być nieco większy, ale równie dobrze może też nie pojawiać się w ogóle – nie ma tutaj reguły.

Instalacja LPG – ile to kosztuje? Czy warto zainwestować w tę najdroższą?

Ceny instalacji LPG wahają się od niespełna ok. 1,5 tys. zł do nawet 7 tys. zł. Choć tak duża rozbieżność cenowa może być nieco dezorientująca, przy wyborze odpowiedniej instalacji gazowej warto po prostu kierować się dobrze znaną, towarzysząca innym decyzjom zakupowym zasadą: nie kupować ani najdroższych, ani najtańszych produktów. Najrozsądniejszym rozwiązaniem jest więc oparcie się na rachunku ekonomicznym, czyli postawienie na ofertę instalacji ze średniej półki cenowej. Z reguły, po uwzględnieniu wszystkich plusów i minusów oraz wszelkich kosztów, okazuje się to bowiem najbardziej opłacalne.

Całkiem niezłe instalacje gazowe do małych silników można nabyć za ok. 2 tys. zł, a te naprawdę przyzwoite i tym samym w pełni wystarczające – za 2,5-3 tys. zł. Za instalację LPG do silnika z bezpośrednim wtryskiem benzyny będzie trzeba zapłacić już ok. 3,5-4,5 tys. złotych, aczkolwiek nic nie stoi na przeszkodzie by zaopatrzyć się w jeszcze droższe zasilanie gazowe. Tyle tylko, że naprawdę nie jest to konieczne.

Oczywiście nie należy też przesadzać z cięciem kosztów, ponieważ te najtańsze instalacje LPG (ceny z przedziału 1,2-1,5 tys. zł) składają się z taniej, wątpliwej jakości elementów: elektroniki, wtryskiwaczy czy reduktora, który może okazać się podatny na awarie. A to z kolei nie wróży zbyt dobrze w kontekście bezpiecznej, bezproblemowej i oszczędnej jazdy.

Jazda „na gazie” – ile można na tym zaoszczędzić?

źródło: etsy.com

Ceny benzyny i gazu zwykle układają się tak, że ten ostatni jest regularnie o ok. 50-60% tańszy. Oznacza to zarazem, że montaż instalacji LPG – pomimo że auto zasilane gazem pali 15-25% więcej – w sprzyjających warunkach pozwoli zredukować koszty paliwa o blisko połowę (zwykle jest to jednak 30-40%). Oczywiście im większe jest spalanie samochodu i im więcej pokonuje się kilometrów, tym większe oszczędności przyniesie autogaz.

Warto podkreślić, że auto na gaz przynosi nieco mniejsze oszczędności podczas jazdy po mieście oraz w warunkach zimowych. A to za sprawą faktu, że zarówno w mieście, jak i przy niskich temperaturach, silnik musi dłużej pracować na droższym paliwie, czyli na benzynie. Niemniej jednak, nawet jeśli auto traktowane jest przede wszystkim jako transport do i z pracy, a wydatki na benzynę oscylują wokół 400 zł miesięczne, montaż instalacji LPG w cenie 2 tys. zł powinien zwrócić się już po upływie kilkunastu miesięcy.

Czy montaż instalacji LPG powinien poprzedzić specjalny przegląd auta?

Wprawdzie nie ma żadnego odgórnego obowiązku przeprowadzania takiego przeglądu, jednak w kontekście tego zagadnienia trzeba rozróżnić sytuację posiadaczy nowych, kilkuletnich aut oraz właścicieli pojazdów kilkunasto-, czy nawet kilkudziesięcioletnich. W przypadku tych pierwszych, wystarczające będzie pilnowanie standardowych przeglądów okresowych, a także pamiętanie o regularnej wymianie oleju. Starsze samochody, przed montażem instalacji LPG nie tyle warto, co wręcz trzeba zbadać, zwłaszcza pod kątem stanu technicznego silnika. Przeprowadzenie takiej operacji jest niedopuszczalne wówczas, gdy zużyte są cylindry czy pierścienie tłokowe. A także wówczas, gdy silnik spala olej w nadmiernych ilościach. Ponadto, ponieważ proces spalania gazu można uznać za bardziej wymagający niż proces spalania benzyny, także układ zapłonowy silnika powinien być w nienagannym stanie.

Czy można zamontować instalację gazową w starym aucie z dużym przebiegiem?

autor: swainboat, platforma: flickr.com

Wiek i przebieg samochodu mają jedynie pośredni wpływ w zakresie możliwości montażu instalacji LPG. W praktyce, jak zasygnalizowano kilka linijek wyżej, to stan silnika odgrywa w tym kontekście kluczową rolę. Jeśli chodzi jednak o starsze pojazdy, to w silnikach – nawet jeśli są one sprawne – przed instalacją autogazu warto wymienić kable wysokiego napięcia i świece zapłonowe, a także wyregulować zawory (chyba że auto posiada hydrauliczną regulację luzu zaworowego). Nie można też zapominać, że elementy elektryczne starszych aut mają tendencję do rozpadania się podczas demontażu, co może z kolei podnieść całkowity koszt operacji o kilkaset złotych.

Jakie świece do LPG?

Ponieważ w silnikach zasilanych paliwami gazowymi układy zapłonowe mają trudniejsze warunki do pracy, niż w silnikach bazujących na benzynie, w ich przypadku warto stosować specjalne, uwzględniające potrzeby auta na gaz, świece zapłonowe. Z uwagi na utrudniony zapłon mieszanki paliwowo-powietrznej, świece do LPG muszą generować iskrę o dużej energii zapłonu – na tyle dużą, aby skutecznie zainicjować proces spalania. Co więcej, ze względu na fakt, że gaz spala się wolniej niż benzyna, muszą one dobrze radzić sobie z większym obciążeniem cieplnym.

Jakie świece do LPG należy zatem montować? Wszystkim wspomnianym wyzwaniom bez problemu sprostają świece z rdzeniem platynowo-irydowym, który zapewnia im odpowiednią odporność na wysokie temperatury oraz erozyjne działanie spalin. Co ważne, stosuje się w nich przy tym bardzo cienką elektrodę masową (jej średnica wynosi zaledwie 0,6 mm), a pomiędzy elektrodami – pozostawia bardzo mały odstęp. Dzięki takim rozwiązaniom konstrukcyjnym możliwe jest większe skoncentrowanie energii, które przekłada się z kolei na niższe napięcie konieczne do przeskoku iskry.

Warto jednak podkreślić, że silnik z instalacją LPG powinien pracować prawidłowo również z „klasycznymi”, stosowanymi wyłącznie w jednostkach napędowych zasilanymi benzyną, świecami zapłonowymi.

Jak często należy dokonywać przeglądu instalacji LPG?

źródło: idolosol.com

Jeśli chodzi o kwestię częstotliwości, z jaką należy dokonywać przeglądu instalacji LPG to zdania „gazowników” są podzielone. Jedni twierdzą, że trzeba o to zadbać co 10-15 tys. przejechanych kilometrów, inni uważają taką regularność za nieco przesadzoną i zalecają postawić na przedział 20-25 tys. km. Wszyscy specjaliści zajmujący się montażem instalacji LPG są jednak zgodni co do tego, że – ze względu choćby na zużywający się filtr gazu czy możliwość pojawienia się nieszczelności – okresowe przeglądy to po prostu konieczność. W większości przypadków wystarczający będzie tutaj jednak coroczny obowiązkowy przegląd techniczny auta.

Warto także wspomnieć, że co ok. 50-60 tys. km konieczne będzie również sprawdzenie wtryskiwaczy, a co ok. 100-150 tys. km – wymiana reduktora oraz listwy wtryskowej. A to oznacza dodatkowe koszty.

Żywotność instalacji gazowej

Z technicznego punktu widzenia, butla instalacji gazowej mogłaby posłużyć kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat, niemniej jednak obowiązujące przepisy prawne nadają jej z góry określoną żywotność, równą „zaledwie” 10 lat. Po upływie tego okresu można przedłużyć ważność butli gazowej, ale ze względu na stosunkowo wysokie koszty (przedłużenie homologacji o kolejne 10 lat kosztuje ok. 200-300 zł) przeważnie okazuje się to zabiegiem nieopłacalnym – niewiele droższy jest zakup całkowicie nowej butli (ok. 350-400 zł).

Długą żywotnością odznaczają się także pozostałe części składowe instalacji LPG. Jej główne elementy eksploatacyjne – wtryskiwacze i reduktor – powinny posłużyć przez co najmniej 100 tys. przejechanych kilometrów. Jeśli są one dobrej jakości, a samochód wykorzystuje się głównie na długich trasach – mogą wytrzymać nawet 200 tys. km. Natomiast dobra gatunkowo elektronika powinna działać aż do końca życia pojazdu.

Czy możliwy jest nieprawidłowy montaż instalacji LPG, a jeśli tak, to czym to grozi?

Niestety odpowiedź brzmi „tak”. Niewielkie błędy lub niedoróbki zdarzają się na wielu różnych etapach montażu instalacji LPG. Przeważnie prowadzą do mniej lub bardziej poważnych konsekwencji, takich jak niespodziewane gaśnięcie lub przegrzewanie się jednostki napędowej, nieszczelność układu chłodzącego, czy też „strzelanie” silnika. Brak reakcji na tego typu dolegliwości auta, w dłuższej perspektywie czasu może skutkować nawet uszkodzeniem jednostki napędowej.

Typowe błędy pojawiające się przy montażu instalacji gazowej to stosowanie kiepskiej jakości przewodów gumowych, wiercenie kolektora dolotowego bez uprzedniego demontażu (skutkujące przedostawaniem się wiór do silnika), a także niedokładne, zbyt powierzchowne strojenie instalacji (w trybie tzw. autokalibracji). Często takie niedociągnięcia wynikają z pośpiechu, dlatego też trzeba liczyć się z tym, że na dokładny, prawidłowy montaż instalacji w aucie, mechanik poświęci zdecydowanie więcej niż 2-3 godziny.

Instalacja LPG w samochodzie – montować samemu czy kupić auto z gazem?

Wbrew pozorom, zakup auta wyposażonego już w instalację LPG, wcale nie musi być dobrym pomysłem – i w większości przypadków faktycznie nim nie jest. Wielu kierowców, skuszonych perspektywą zaoszczędzenia pokaźnych kwot pieniędzy, zapomina bowiem o tym, że właściciele samochodów na gaz montują w nich instalację właśnie ze względu na obietnicę minimalizacji kosztów. A tej redukcji kosztów często towarzyszy niestety między innymi oszczędzanie na bieżących naprawach. W praktyce, samochody jeżdżące przez dłuższy czas na gazie są przeważnie w wyraźnie gorszym stanie technicznym niż auta z zasilaniem benzynowym. Dlatego też w 9 na 10 przypadków, korzystniejszym rozwiązaniem będzie zakup samochodu benzynowego, a następnie przerobienie go we własnym zakresie na gaz.

Ze szczególną ostrożnością należy podchodzić do ofert sprzedaży samochodów, które pojawiają się tuż po zamontowaniu instalacji gazowej. Jeśli ważność butli wynosi ponad 9 lat to istnieje duże prawdopodobieństwo tego, że dotychczasowy właściciel zdecydował się na montaż instalacji tylko po to, aby przykryć inne, poważne mankamenty pojazdu.

Czy można przełożyć instalację LPG do innego auta?

Polskie przepisy zabraniają montażu tych komponentów instalacji LPG, które były już wcześniej używane w innym aucie. Oznacza to zarazem, że – pomimo kuszących cen i bogactwa ofert – ze względu na późniejsze problemy z legalizacją, naprawdę nie warto inwestować w używaną instalację gazową.

Czy używanie gazu do zasilania auta jest bezpieczne?

Niewielu kierowców zdaje sobie sprawę z faktu, że gaz, jako paliwo wykorzystywane do zasilania samochodów, jest w rzeczywistości bezpieczniejszy od benzyny – i to co najmniej z kilku względów. Butle, do których jest on tankowany, są zdecydowanie bardziej wytrzymałe niż klasyczne zbiorniki na benzynę – butle pozostają w nienaruszonym stanie nawet przy bardzo mocnych zderzeniach. Co więcej, dzięki zainstalowanym w nich specjalnym zaworom, do wycieku gazu nie dojdzie nawet wówczas, gdy przy pracującej jednostce napędowej uszkodzeniu  ulegną przewody transportujące ciekły gaz. Do tego dochodzi jeszcze wspomniana kwestia odgórnie ustalonego okresu ważności butli, który – mając na uwadze jej naprawdę wysoką trwałość – można uznać za stosunkowo krótki. A także fakt, że w Polsce, w przeciwieństwie do większości innych krajów europejskich, montowane w autach zbiorniki LPG, oprócz badania realizowanego przez producenta, poddawane są dodatkowo obowiązkowym badaniom jakościowym, które wykonuje Transportowy Dozór Techniczny.

Warto także wspomnieć, że butla gazowa jest znacznie mniej narażona na ryzyko eksplozji niż zbiornik na benzynę. W przypadku na przykład pożaru auta, aktywowany jest bowiem specjalny zawór bezpieczeństwa: otwiera się on na chwilę w celu wypuszczenia porcji gazu niezbędnej do ustabilizowania ciśnienia, po czym zamyka się, zapobiegając dalszemu wyciekowi paliwa. Co więcej, wiele przeprowadzonych testów dowiodło, że nawet ewentualne przestrzelenie zbiornika napełnionego gazem nie niesie poważnego zagrożenia – jeśli pocisk zdoła przebić ścianę zbiornika to i tak, ze względu na silne oszronienie, powstały otwór szybko się zaczopuje, co z kolei niemal całkowicie zapobiegnie dalszemu wyciekowi gazu.

Jakie wady ma instalacja LPG?

źródło: magazynauto.interia.pl

Choć montaż instalacji gazowej w aucie niesie ze sobą szereg niekwestionowanych korzyści, na czele z tymi natury ekonomicznej, nie jest całkowicie wolny od wad. Oto główne niedogodności, jakie towarzyszą użytkowaniu auta na gaz.

Inwestycja zwraca się dopiero po jakimś czasie

Zakup i montaż instalacji gazowej, podobnie jak każda inna inwestycja, zwraca się dopiero po określonym czasie. Jeśli auto jest użytkowane stosunkowo rzadko, proces „wychodzenia na plus” może potrwać nawet kilka lat.

Droższy przegląd techniczny i dodatkowe opłaty

Samochody z instalacją LPG, tak jak auta zasilane benzyną, trzeba poddawać corocznemu przeglądowi technicznemu. Różnica polega tutaj na tym, że kierowcy jeżdżący na gazie płacą za taki przegląd mniej więcej o połowę więcej niż właściciele klasycznych aut osobowych. Nie można także zapominać, że nową instalację należy zarejestrować w Wydziale Komunikacji, a to oznacza dodatkowe koszty.

Wyższa składka ubezpieczeniowa

Posiadacze aut na gaz muszą niestety liczyć się na ogół z nieco wyższymi składkami OC i AC. W praktyce jednak to nie samo posiadanie instalacji LPG jest tutaj problemem, lecz raczej interpretacja tego faktu przez ubezpieczycieli. Towarzystwa wychodzą bowiem z założenia, że właściciele samochodów z instalacją gazową jeżdżą częściej, a to w oczywisty sposób generuje dla nich większe ryzyko.

Mniej miejsca w bagażniku

Butla gazowa może być instalowana albo w bagażniku, albo w strefie przeznaczonej na koło zapasowe. Pierwsze rozwiązanie w wyraźnym stopniu redukuje dostępną przestrzeń bagażnika, drugie zaś – pozbawia możliwości wygodnego przewożenia koła zapasowego. Obydwie opcje można zatem uznać za dalekie od doskonałości.

Problemowe tankowanie

Sporą niedogodność stanowi również konieczność częstszego tankowania paliwa. Nie dość, że butla gazowa ma stosunkowo niedużą pojemność, to jeszcze samochód zużywa średnio 15-25% więcej gazu niż benzyny. Ta kwestia może okazać się szczególnie problemowa podczas podróży  np. do Hiszpanii czy Skandynawii (tylko nieco lepiej będzie w pozostałych krajach Europy Zachodniej), ponieważ – ze względu na niską popularność autogazu – funkcjonuje tam niewiele stacji z LPG.

Nie wszędzie można zaparkować

Warto także wspomnieć, że nie na każdym parkingu podziemnym można zaparkować auto zasilane paliwem gazowym. Choć polskie przepisy oficjalnie nie zabraniają pozostawiania samochodów z LPG na parkingach podziemnych, taki znak zakazu coraz częściej spotyka się przy wjazdach na parkingi zlokalizowane pod galeriami handlowymi, nieruchomościami mieszkalnymi czy biurowcami.

Co jeszcze trzeba wiedzieć o instalacji LPG?

Na zakończenie przedstawiamy krótką listę najważniejszych kroków, jakie trzeba wykonać przed montażem instalacji LPG w swoim samochodzie.

1. Dokładnie przeanalizuj, czy montaż instalacji gazowej będzie w twoim przypadku w ogóle opłacalny.
2. Wybierz certyfikowany warsztat specjalizujący się w montażu instalacji LPG.
3. Omów z mechanikiem, gdzie byłoby najkorzystniej umiejscowić zbiornik gazu.
4. Poradź się eksperta w zakresie wyboru instalacji najlepiej dopasowanej do Twojego samochodu.
5. Sprawdź, w jaki sposób montażyści zaopatrują się w instalacje LPG do aut – kupują kompletne instalacje od jednego producenta, czy też kompletują instalacje samodzielnie, korzystając z komponentów różnych dostawców?

Jeśli chodzi o ostatni punkt, to za lepsze rozwiązanie uważa się wybór kompletnej instalacji LPG. Daje to bowiem pewność otrzymania – opracowanej przez ekspertów w branży – markowej kompletacji wraz z technologią montażu dopasowaną do określonego typu pojazdu. Niezależnie jednak od tego, na którą opcje ostatecznie się zdecydujesz, pamiętaj o uważnym zapoznaniu się z zakresem i warunkami gwarancji dla instalacji gazowej.