Z nadsterownością i podsterownością spotkał się każdy kierowca, nawet jeśli nie jest w stanie nazwać zachowania swojego samochodu w taki właśnie sposób. Czym są, jak je odróżnić i co robić w przypadku ich wystąpienia na drodze? Sprawdź!
Najprościej rzecz ujmując, nadsterowność i podsterowność to zachowania pojazdu, które ujawniają się podczas jazdy po łuku. Poznać je można bardzo prosto – widać to, kiedy samochód nie jedzie w taki sposób, jak wynikałoby to z kąta skręcenia kierownicy. Na podstawie tego, czy zakręt „ścinamy”, czy jedziemy zbyt szeroko, możemy rozróżnić oba typy zachowań.
Czym jest nadsterowność?
Z nadsterownością mamy do czynienia wtedy, kiedy w zakręcie tył samochodu „ucieka” na zewnątrz, a przód zjeżdża do wnętrza zakrętu. Czasem mówi się o tym, że tył zaczyna wyprzedzać przód auta. W skrajnych sytuacjach może to doprowadzić do obrotu pojazdu wokół własnej osi i wypadnięcia z drogi.
Tendencje do tego typu zachowań mają przede wszystkim samochody z napędem na tylną oś. Jedną z przyczyn jest zerwanie przyczepności tylnych kół spowodowane ich niedociążeniem w zakręcie i chwilowym nadmiarem mocy. Jednak również w autach z innym rodzajem napędu takie zachowanie pojazdu jest jak najbardziej możliwe.
Czym jest podsterowność?
Podsterowność to przeciwieństwo nadsterowności. W tej sytuacji to przednie koła wpadają w poślizg. W języku technicznym mówimy o „rozszerzaniu zakrętu w stosunku do promienia wynikającego z geometrii układu kierowniczego i jezdnego”.
Co się dzieje z samochodem? To przednie koła wpadają w poślizg, co sprawia, że samochód skręca mniej niż sugerowałby to kąt skrętu kierownicy (auto „wypada” na zewnątrz zakrętu), albo nawet jedzie zupełnie prosto.
Skoro podsterowność to przeciwieństwo nadsterowności, łatwo się domyślić, że podatne na takie zachowania są samochody z napędem na przednią oś, z centralnie umieszczonym silnikiem.
Warto także dodać, że zarówno nadsterowność, jak i podsterowność występują o wiele częściej przy większych prędkościach, chociaż nie jest to regułą i może się zdarzyć nawet przy powolnej jeździe w mniej sprzyjających warunkach drogowych.
Jak się zachować w takich sytuacjach na drodze?
W nowoczesnych samochodach zjawiskom nadsterowności i podsterowności mają zapobiegać układy kontroli trakcji, np. ESP. W przypadku nadsterowności systemy wyhamują przednie zewnętrzne koło, aby auto zaczęło się obracać na zewnętrznym łuku. W przypadku podsterowności, system wyhamuje koło wewnętrzne tylne. Kiedy pojazd wróci na właściwy tor, układ dodatkowo wyhamuje również zewnętrzne tylne koło – wszystko po to, aby zmniejszyć prędkość samochodu.
Warto jednak wiedzieć, jak się zachować, jeśli takich systemów nie posiadamy w aucie.
Co robić, gdy auto wpadnie w poślizg nadsterowny?
W przypadku nadsterowności należy ustawić przednie koła w stronę, w którą chcemy jechać, czyli w tę, w którą skręcił tył. Oznacza to, że jeśli przód samochodu „uciekł” w lewo, to należy ustawić koła w prawo – obrócić je o tyle stopni, o ile skręciły w odwrotną stronę. Pamiętajmy jednak, że mowa jest o ustawieniu kół, a nie kierownicy!
Jak się zachować w przypadku podsterowności?
Tutaj opcji jest więcej, ale przede wszystkim – nie należy gwałtownie hamować, bo może to tylko pogorszyć sytuację. Jeśli więc jest czas, lepiej wytracić prędkość powoli i pamiętać, że przednie koła szybciej złapią przyczepność jeśli będą mniej skręcone. Doświadczeni kierowcy korzystają z hamulca ręcznego, jednak to rozwiązanie prawie zawsze wprowadzi samochód w nadsterowność. Z drugiej strony, tę właśnie łatwiej jest opanować.
Można też „zagrać” kierownicą. Przednie koła złapią przyczepność, kiedy będą ustawione w kierunku, w jakim auto się porusza. Jeśli skręcisz kierownicę i nie będzie reakcji – wyprostuj ją i skręć ponownie. W ten sposób łatwiej odzyskasz kontrolę nad torem jazdy.
Jeśli nie czujesz się na siłach, aby samodzielnie poradzić sobie w sytuacji nadsterowności lub podsterowności samochodu, wybierz się na profesjonalne szkolenie z jazdy. Na torze pod okiem instruktora łatwiej będzie wyćwiczyć właściwy typ zachowania, by w prawdziwej sytuacji poradzić sobie ze stresem i pokonać zakręt obronną ręką.